Financiële positie

De begroting 2024 is een financiële vertaling van de uitgangspunten 2024 en de ontvangen meicirculaire 2023. Ten opzichte van de Actualisatie begroting 2023 en de Voorjaarsnota 2024  hebben zich de volgende ontwikkelingen voorgedaan (bedragen x € 1 miljoen):

Toelichting bestaand beleid

Meicirculaire
In de Voorjaarsnota 2024 spraken we de verwachting uit dat het Gemeentefonds nog bijgesteld wordt op het hogere inflatieniveau. Uit de doorrekening van de meicirculaire komt een budgettair effect van € 28,8 miljoen. Vanwege de korting die het Rijk voornemens is toe te passen op het gemeentefonds vanaf 2026, beschouwen we een bedrag van € 3,1 miljoen hiervan als incidenteel. Dit bedrag is niet ingezet voor de structurele begroting maar beschikbaar voor incidenteel nieuw beleid (zie onderdeel Incidenteel Nieuw Beleid 2024-2027). Omdat in de conceptuitkomst meerjarenbegroting 2024 conform het raadsvoorstel Voorjaarsnota 2024 reeds rekening gehouden is met de ingroei van het herijkingsvoordeel van € 2,4 miljoen in 2024, presenteren we hier additioneel een voordeel van € 23,3 miljoen.

Loon- en prijsontwikkeling
De loon- en prijsontwikkelingen zijn toegepast conform de door de raad vastgestelde begrotingsuitgangspunten en leiden tot een nadeel van € 24,5 miljoen. De lonen zijn met 7,34% gestegen, de prijzen met 8,6%. Conform de geldende afspraken leidt dit ook tot een hogere belastingopbrengsten en hogere overige inkomsten van € 7,2 miljoen. Per saldo is dit een nadeel van € 17,3 miljoen.

Autonoom
Het totale nadeel van de autonome ontwikkelingen bedraagt -/- € 2,2 miljoen, samengevat komt dit neer op:

Het voordeel van € 0,7 miljoen wordt in de algemene reserve gestort ten behoeve van de dekking van het incidenteel nieuw beleid (VJN 2024).

Incidenteel Nieuw beleid 2024-202 7

In de voorjaarsnota raamden wij de beschikbare ruimte op 30 miljoen. Deze ruimte stellen we nu definitief vast op € 28,9 miljoen. De reden hiervoor is, dat de incidentele ruimte vanuit het verwachte volume-accres is afgenomen (van € 5,2 miljoen naar € 3,1 miljoen). Daar staat wel tegenover dat we een groter deel van het totale volume accres (€ 10,7 miljoen) structureel hebben kunnen inzetten en daarmee het structurele tekort van € 3,0 miljoen uit de Voorjaarsnota hebben kunnen oplossen. In de algemene reserve is bovendien incidenteel € 1,0 miljoen extra beschikbaar vanuit het overschot van de jaarrekening 2022 en het saldo van deze conceptbegroting 2024.
Voor een deel van het incidenteel nieuw beleid is bij de Voorjaarsnota besloten om dit reeds vanaf 2023 beschikbaar te stellen (€ 6,0 miljoen). Het resterende deel van € 22,9 miljoen kan nu vanaf 2024 beschikbaar gesteld worden . Denk hierbij bijvoorbeeld aan een aanvulling structuurfonds (€ 10 miljoen), investeringen onderwijshuisvesting (€ 7,0 miljoen), flexwoningen (€ 1,4 miljoen), ontwikkeling organisatie, talent en arbeidsmarktcommunicatie (€ 0,9 miljoen). De € 1,1 miljoen die we minder beschikbaar hebben voor incidenteel nieuw beleid brengen we in mindering op de aan te houden extra financiële buffer. Deze buffer was voor een bedrag van € 3,2 miljoen opgenomen in de voorjaarsnota en stellen we nu bij naar € 2,1 miljoen.  
Voor een aantal posten zagen wij mogelijkheden om deze te voorzien van dekking. Het betreft dan onder meer de structuurversterking sociaal domein (€ 9,0 miljoen) met dekking vanuit het Sociaal&Zorgfonds, herinrichting knooppunt Zandzuigerstraat (€ 5,0 miljoen) met dekking vanuit o.a. de reserve Grote Werken en NOVEX middelen vanuit het Rijk, versterken fietsnetwerk (€ 2,6 miljoen) met dekking vanuit o.a. de NOVEX middelen, herinrichten Parallelweg en Magistratenlaan (€ 2,0 miljoen) met dekking vanuit o.a. de NOVEX middelen en grondexploitatie en flankerend pakket maatregelen mobiliteitstransitie (€ 1,1 miljoen) met dekking vanuit o.a. de NOVEX middelen.