Financiële positie

In kaart brengen van talent (ongeveer 1200 deelnemers) en het groeiperspectief van medewerkers in beeld brengen via het instrument Insights Discovery. Via gamification werven we gericht op competenties (en niet op diploma's). Gamification brengt ook talent van medewerkers in beeld. Aanbieden van duidelijke loopbaanpaden om medewerkers te ontwikkelen in richtingen waarin de functies schaars zijn, binnen de organisatie of samen met andere gemeenten, volgen later.

Komen tot nieuwe bedrijfsvisie (organiseren bijeenkomsten, inspiratiesessies met externen, creatieve sessies om ideeën te genereren) + implementeren (communicatie-aanpak, trainingen voor leidinggevenden en medewerkers, open koffies met externe sprekers).

Het inzetten van communicatie middelen zoals mediacampagnes en campus recruitment naar interne en externe arbeidsdoelgroepen met als doel het werven van nieuwe medewerkers en het positief beïnvloeden van onze werkgeversmerk.

Storting Structuurfonds

Voor jeugdzorg houden we rekening met een afnemende groei van het gebruik en stabilisatie van de kosten na 2026. Dat is in lijn met de landelijke hervormingsagenda jeugd die erop is gericht om op termijn te komen tot een financieel houdbaar stelsel. Het principeakkoord tussen Rijk en VNG van april 2023 geeft enige verlichting, maar neemt het risico niet weg dat het Rijk na 2026 bezuinigingen inboekt, zonder dat hier reële kostenbesparende rijksmaatregelen tegenover staan. In dat geval zullen we mogelijk geconfronteerd worden met aanzienlijke tekorten
op de jeugdzorg. Voor de Wmo houden we, op basis van het voorspellingsmodel van de VNG, rekening een stijging van het gebruik met 2% in 2023 oplopend tot 10% in 2026. Om het groeiend aantal aanvragen af te handelen en de wachttijden
binnen de perken te houden is ook meer capaciteit nodig. De kosten van de uitvoering zullen daardoor ook toenemen. Met de huidige budgetten voor de Wmo is kostentoename niet op te vangen, waardoor we voor de Wmo het budget zullen moeten aanzuiveren door te onttrekken aan de reserve Sociaal & Zorgfonds. Mogelijk dat een aanpassing van het abonnementstarief daarin nog verlichting gaat geven, maar dat hebben we nog niet in de prognoses verwerkt.Voor Beschermd wonen houden we ook de komende jaren nog rekening met overschotten op de budgetten. In hoeverre die ook overeind blijven na de voorgenomen verdere decentralisatie is nog onzeker. Daarnaast loopt de druk op de door zorgverzekeraars gefinancierde WLZ op, mogelijk leidt tot een nieuwe discussie over de verhouding tussen Beschermd wonen en WLZ. Per saldo prognosticeren we voor 2023 en 2024 nog positieve financiële resultaten in het sociale domein van respectievelijk 6 miljoen en 3 miljoen. We willen verder werken aan het realiseren van een financieel houdbaar stelsel en deze incidentele financiële ruimte benutten om verder te investeren in structuurversterking in het sociaal domein. We denken daarbij aan projecten in het kader van versterking van de sociale basis en sociale structuur. Dit is nodig om de beweging die is ingezet van zorg naar sociaal domein / preventie op te vangen. We denken ook aan
oplossingen voor huisvestingsvraagstukken rondom kwetsbare groepen, bijvoorbeeld jeugdigen in de leeftijd van 16+. We willen daarbij samen optrekken met woningcorporaties en zorgaanbieders en zijn bereid zo nodig financieel bij te springen om realisatie van voorzieningen mogelijk te maken.  

Dekking vanuit Sociaal & Zorgfonds

De werkzaamheden op de locatie Schrijverke zijn afgerond. We heralloceren het overgebleven krediet.

De werkzaamheden op de locatie Schrijverke zijn afgerond. We heralloceren het overgebleven krediet

De werkzaamheden op de locatie Meander zijn afgerond. We heralloceren het overgebleven krediet.

De werkzaamheden op de locaties Schrijverke en Meander zijn afgerond. Op de hiervoor beschikbare middelen hebben we een gezamenlijk ‘restant’ krediet over van 313K. We hebben eerder besloten om deze middelen toe te voegen aan de middelen voor ventilatie op die ruimtes in onze kindcentra die we verhuren aan maatschappelijke partners zoals de kinderopvang . Kosten voor verduurzaming van kinderopvang zijn niet meegenomen in de ramingen voor verduurzaming van scholen elders in deze voorjaarsnota. We her alloceren de overgebleven middelen naar één krediet voor investeringen in ventilatie.  

In het bestuursakkoord is aangegeven dat we willen intensiveren op toezicht en handhaving / fraude-aanpak bij jeugdhulp en Wmo. Zo mogelijk doen we dat in samenwerking met de regio. Vooruitlopend daarop starten we in ’s-Hertogenbosch een pilot, waarbij we de toezichtcapaciteit uitbreiden en de resultaten daarvan na 2 jaar evalueren.

Dekking reserve Sociaal & Zorgfonds

Met de dubbele vergrijzing willen we extra investeren om onze oudere inwoners prettig thuis te laten wonen. We intensiveren onze inzet en activiteiten op het gebied van respijtzorg/mantelzorg/ voorkomen van eenzaamheid. Daarnaast willen we de pilot sociale benadering dementie verder uitbreiden naar een andere wijk (Zuid/Binnenstad).

Dekking vanuit IZA/GALA middelen

In 2023 en 2024 wordt gewerkt aan de nieuwe basisondersteuning. In deze nieuwe inkoopprocedure wordt een nieuwe inkoopstrategie en inkoopkader ontwikkeld voor zowel professionele als informele partijen, via het voeren van gesprekken met inwoners en bestaande en nieuwe partijen. Hierdoor is het mogelijk de algemeen toegankelijke ondersteuning in onze gemeente goed aan te laten sluiten bij de maatschappelijke ontwikkelingen en behoeften. Om dit te kunnen vormgeven wordt geïnvesteerd in beleids- en adviescapaciteit, hiervoor is een voorbereidingsbudget nodig.

Dekking reserve Sociaal & Zorgfonds

Door de aanhoudende inflatie als gevolg van de energie- en koopkrachtcrisis en het inzetten op het tegengaan nietgebruik zien we een toename in het gebruik van regelingen en voorzieningen. De toename is sterk zichtbaar geworden in het aantal verstrekkingen bij Stichting Leergeld en het aantal klanten bij de Voedselbank. De verwachting is dat de energie- en koopkrachtcrisis nog niet achter de rug is, daarom zien we noodzaak het basisaanbod binnen het armoede- en schuldenbeleid te verstevigen. Naast de al zichtbare en verwachte toename als gevolg van de koopkrachtcrisis, verwachten we ook dat de Bossche Pas zal resulteren in een beter bereik van de minima doelgroep. Dit kan op termijn leiden tot een stijging van de kosten voor deze regelingen.
Daarnaast heeft de Voedselbank al eerder aangegeven te weinig ruimte te hebben voor hun activiteiten op de huidige locatie aan de Jagersheuvelstraat. Dit in combinatie met de grote stijging in het aantal klanten, heeft ons ertoe aangezet om mee te kijken naar een nieuwe locatie. Er is een locatie aan de Waalstraat op het oog. Hier is voldoende ruimte voor het magazijn en daarnaast het supermarktmodel. Deze locatie heeft echter een hogere huurprijs en vraagt aanpassingen in het gebruik, om het geschikt te maken. We verwachten dat dit de komende jaren tot een hogere bijdrage van de gemeente zal leiden. De afgelopen periode zijn op verschillende momenten budgetten beschikbaar gesteld voor het programma "gelijke kansen op financiële zelfredzaamheid". Het gaat om aangenomen moties bij begrotingsbehandelingen, het coalitieakkoord en de maatregelen in de miljoenennota 2023. De klap die de bestaanszekerheid van vele Bosschenaren oploopt door de huidige energie- en koopkrachtcrisis kan hiermee worden verminderd. Hiermee blijven we op koers met het aanvalsplan armoede en schulden. De maatregelen die hiertoe worden ingezet worden uitgewerkt in een programma. De hier genoemde maatregelen komen daar bovenop.    

De hogere huur voor de nieuwe locatie voor de voedselbank wordt gedekt binnen de bestaande middelen van het programma gelijke kansen op financiële zelfredzaamheid.

Dekking vanuit de bestaande middelen van het programma gelijke kansen op financiële zelfredzaamheid.

In 2021 zijn MO, Weener XL en in samenwerking met het Koning Willem 1 College (KW1C) gestart met de pilot “onderwijsmakelaar”. De onderwijsmakelaar ondersteunt jongeren tussen 16 en 27 jaar bij niet-onderwijsinhoudelijke zaken. Bijvoorbeeld door zaken te regelen zoals kinderopvang, studiefinanciering, boeken bestellen, contact met instanties, opbouwen van een sociaal netwerk. De doelgroep bestaat vooral uit nieuwkomers, jongeren met onvoldoende kennis en vaardigheden om randvoorwaardelijkheden rondom een studie te organiseren en een beperkt sociaal netwerk. Met deze preventieve inzet draagt de onderwijsmakelaar bij aan het tegengaan van voortijdig schooluitval. De verwachting is dat dit medio 2025 een wettelijke taak wordt voor gemeenten via de wet 'Van School naar Werk'. We rekenen erop dat financiële middelen van het Rijk meekomen met de invoering van deze nieuwe wet. Het college stelt voor de kosten van de onderwijsmakelaar tot de invoering van de nieuwe wet op te vangen met incidentele middelen.

Dekking reserve Sociaal & Zorgfonds

In april 2021 zijn MO en Weener XL, gestart met de pilot “jobfinder”. Jongeren tot 27 jaar, die niet zelfstandig een baan kunnen vinden, krijgen ondersteuning van een jobfinder. De jobfinder richt zich op jongeren die iets extra's
nodig hebben en biedt dienstverlening die aanvullend is op het aanbod vanuit Weener XL. Het betreft jongeren die geen startkwalificatie hebben. Het college is de pilot gestart ter voorbereiding op de nieuwe wet 'van school naar werk'. De nieuwe wet wordt naar verwachting medio 2025 ingevoerd. We rekenen erop dat financiële middelen van het Rijk meekomen met de invoering van deze nieuwe wet. Het college stelt voor de kosten vande jobfinder (1FTE) tot de invoering van de nieuwe wet met incidentele middelen op te vangen.

Dekking vanuit reserve Sociaal & Zorgfonds

We investeren in de panden van de sociaal culturele centra en buurthuizen. We zetten in op het optimaliseren van het huurdersonderhoud en maken de inrichting aantrekkelijk voor toekomstig gebruik.Daarnaast investeren we in de sociale netwerken en structuren die zorgen voor de exploitatie van de sociaal culturele centra en buurthuizen. Deze investeringen zijn gericht om de huidige activiteiten (voor diverse doelgroepen) te continueren en de dienstverlening aan te laten sluiten bij de toekomstige wensen en mogelijkheden van de inwoners.

We willen dat Bossche leerlingen goed onderwijs krijgen, hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen, en dat ze nieuwe ervaringen opdoen. De onderwijshuisvesting faciliteert dit. We werken aan een lange termijn aanpak op voor de Bossche onderwijshuisvesting. Zo stellen we later dit jaar het Beleidskader Onderwijshuisvesting voor en werken we aansluitend samen met de schoolbesturen toe naar een Integraal Huisvestingsplan. Op korte termijn pakken we een deel van onze onderwijshuisvesting aan, samen met de schoolbesturen en partners in onze kindcentra. We hebben met een aantal ontwikkelingen te maken die ertoe leiden dat we nu extra investeringsruimte nodig hebben. Ten eerste hebben we te maken met stijgende bouwkosten. Hier hebben we bij
de vernieuwing van kindcentrum (KC) de Hobbit mee te maken. Het krediet dat uw raad vastgesteld heeft (bij de begroting van 2020), is niet meer toereikend. De daadwerkelijke realisatie van de school vindt dit jaar plaats, en het budget past niet meer bij de huidige gestegen bouwkosten (als gevolg van mondiale ontwikkelingen). Voor KC De Hobbit betekent dit dat op de totale projectkosten een overschrijding wordt verwacht van circa € 1mln. Ook zien we op basis van het huidige leerlingaantal en de nieuwe leerlingenprognoses een stijging van het aantal (te verwachten) leerlingen. Hiervoor is een uitbreiding van circa 150 tot 200 m2 nodig met € 500K extra kosten als gevolg. In het ontwerp is flexibiliteit opgenomen waardoor ook na de realisatie ingespeeld kan worden op krimp of uitbreiding. In totaal is aanvullend € 1,5mln benodigd voor KC de Hobbit. Ten tweede vinden we het belangrijk dat leerlingen in een duurzame, gezonde en fijne omgeving onderwijs kunnen krijgen. Wij hebben hierbij een bijzondere verantwoordelijkheid voor de onderwijshuisvesting waarvan wij eigenaar zijn (zoals de Brede Bossche Scholen, BBS-
en). De gebouwen van De Duizendpoot, Het Rondeel, Kameleon (de Graaf) en De Haren zijn ongeveer 20 jaar oud, een logisch moment voor groot onderhoud. Aangevuld met de inzichten van de ventilatiecoach stellen we voor aanvullende middelen in te zetten  voor dit onderhoud, om de ventilatie te verbeteren en om deze gebouwen verder te verduurzamen. We verwachten dit voor circa €1 miljoen per locatie uit te kunnen voeren. Na dit onderhoud, beschikken alle schoolgebouwen in ons eigendom over goede ventilatie.

Ook de schoolbesturen zetten zich in voor de verbetering van het binnenklimaat en de ventilatie. Zo investeerden verschillende schoolbesturen het afgelopen jaar met behulp van een SUVIS bijdrage in de verbetering van de ventilatie-installatie van scholen. Eerder hebben we al besloten om hier financieel aan bij te dragen voor de ruimtes die wij als gemeente verhuren aan onze maatschappelijke partners zoals de kinderopvang. We zien nu dat dit grotere investeringen vraagt dan waar de schoolbesturen van uitgegaan zijn, als gevolg van gestegen bouwkosten. Hierdoor staat de realisatie onder druk. In lijn met andere Brabantse gemeenten stellen we voor hieraan een bijdrage te leveren. Daarvoor trekken we 1 mln extra uit. Tot slot investeren we in de Internationale Schakelklas (ISK). De ISK verzorgt het nieuwkomersprogramma in het voortgezet onderwijs aan jongeren met een migratieachtergrond. De ISK is nu tijdelijk gehuisvest in het voormalige Jeroen Bosch College. We willen deze school een stabiele en zekere leeromgeving bieden in het naar verwachting vrijkomende Dieze College. We streven naar onderwijshuisvesting voor de ISK in een harmonicamodel, omdat de instroom van leerlingen in de tijd sterk fluctueert. Het vrijkomende Dieze College is ook in beeld voor andere maatschappelijke functies. Door te werken met een harmonicamodel kunnen we hier naar verwachting ook beter ruimte bieden. We hebben voor de herhuisvesting van de ISK reeds € 500k beschikbaar (Rijksgelden Onderwijshuisvestingsbudgetten asielzoekers). Op basis van onze berekeningen hebben we daarnaast nog € 500k gemeentelijke investering nodig.

TOM at work richt zich op jongeren van 23 tot 27 jaar die langere tijd belemmeringen ervaren om aan het werk of naar school te gaan. Voor deze jongeren zijn er weinig voorzieningen. Ze krijgen vanuit de T.O.M. methodiek begeleiding bij het vinden van een baan en het vormgeven van hun leefinrichting. Deze methodiek is succesvol omdat hij bestaat uit intensieve begeleiding, het werken aan persoonlijke doelen met veel zorg en aandacht. Het college heeft hiervoor in 2020 een pilot gestart, uitgevoerd in samenwerking tussen MO en Weener XL. In schooljaar 2020-2021 zijn er 19 jongeren aangemeld en in schooljaar 2021-2022 17 jongeren. Binnen de pilot is er over de gehele 2 jaar een uitstroompercentage naar werk en onderwijs behaald van 70%. Dit is een hoog uitstroompercentage naar werk, omdat dit een doelgroep is die intensief begeleid moet worden voordat ze überhaupt in staat zijn om te gaan werken of die veelal buiten het zicht van instanties blijft. Het college is de pilot gestart ter voorbereiding op de nieuwe wet 'van school naar werk'. De nieuwe wet wordt medio 2025 ingevoerd. We rekenen erop dat financiële middelen van het Rijk meekomen met de invoering van deze nieuwe wet. Om de dienstverlening van TOM at Work tot die tijd te continueren is 1,89 fte nodig, waarvan 0,76 fte structureel binnen bestaande budgetten kan worden opgevangen. Totdat  het Rijk met nieuwe middelen komt vangen we de kosten op vanuit de reserve Sociaal & Zorgfonds.

Dekking Sociaal & Zorgfonds

We trekken geld uit om aan de slag te gaan met bestuurlijke vernieuwing en onze lokale democratie. In ieder geval gaan we experimenteren met vormen van burgerberaad. We haken daarvoor aan op grote maatschappelijke opgaven

Dit project is onderdeel van het totale NOVEX programma. De herinrichting betreft de  afwaardering van autoinfrastructuur ten gunste van fietsstructuur, vergroening en woningbouw. Door herinrichting van dit knooppunt kan de vrijkomende ruimte benut worden ten behoeve van ca 100 extra woningen. De kosten worden globaal ingeschat op € 5,0 miljoen. Voor dit project wordt een NOVEX bijdrage verwacht van € 1,875 miljoen en een verwachte bijdrage vanuit de gebiedsontwikkeling van € 780.000. Met de verdere uitwerking van het project zal blijken of de nu opgenomen kostenraming met aangegeven (gedeeltelijke) dekking haalbaar zijn.

Rijksbijdrage NOVEX

bijdrage grondexploitatie

Reserve Grote Werken

Het pakket aan maatregelen is hoofdzakelijk gericht op duurzame mobiliteit en daardoor wordt een deel van het beschikbare budget hiervoor ingezet

Het pakket aan maatregelen in het kader van mobiliteitstransitie is onderdeel van het totale NOVEX programma. Het betreft pakket aan maatregelen bestaande uit onder andere werkgevers- en scholenaanpak, gedragscampagnes en 'Smart"-toepassingen.

Rijksbijdrage NOVEX

Binnen het lopende project snelfietsroute Zaltbommel- 's-Hertogenbosch wordt ter plaatse van de verbinding tussen de Bossche Stadsdelta en snelfietsroute F2 de route geschikt gemaakt voor hulpdiensten. Dit project is onderdeel van het bestuursakkoord en opgenomen in  het totale NOVEX programma.  De totale kosten worden geraamd op € 1,0 miljoen. Voor dit project wordt een NOVEX bijdrage verwacht van € 375.000.

Rijksbijdrage NOVEX

Het versterken van HOV-structuur is onderdeel van totale NOVEX programma. Het gaat hier om het creëren van snelle OV-verbindingen tussen het HOV-netwerk enerzijds en grote werklocaties en buitenwijken anderzijds (sneldiensten met minimale stops).

Rijksbijdrage NOVEX

Reserve Grote Werken

Inzet restant investeringspost verkeersregelinstallaties en verkeersmanagement

Herinrichting van de Parallelweg en Magistratenlaan is onderdeel van het totale NOVEX programma. Met de herinrichting van de Magistratenlaan wordt meer ruimte gemaakt voor doorstroming (voor actieve mobiliteitsvormen) van het langzaam verkeer in combinatie met vergroening en meer verblijfskwaliteit. De route over de parallelweg is een belangrijke verbinding van  het station met de nieuwe gebiedsontwikkelingen in de noordelijke spoorzone. Met de herinrichting van de Parallelweg ligt de nadruk op voetgangers, fietsers, vergroening en verblijfskwaliteit. De totale kosten worden geraamd op een bedrag van €  2,0 miljoen. Voor dit project wordt een NOVEX bijdrage verwacht van € 750.000 en een verwachte bijdrage vanuit de gebiedsontwikkeling van € 625.000.

Rijksbijdrage NOVEX

bijdrage grondexploitatie

Inzet investeringspost aanpak onveilige infrastructuur en verkeersmaatregelen

Het versterken van het fietsnetwerk is onderdeel van het totale NOVEX programma. Het dient een pakket aan maatregelen te zijn die de fietsinfrastructuur versterken zowel qua bereikbaarheid als veiligheid en (betrouwbare) snelheid. Ook dienen de maatregelen de aansluiting naar en vanuit de regio te versterken, zoals verbreding bestaande fietspaden, realisatie van fietsstraten/snelfietsroutes, maken van aansluitingen ten behoeve van de fietsring, etc.. Voor de Snelfietsroute Zalbommel - 's-Hertogenbosch wordt een bedrag van € 2,0 miljoen ingezet ter financiering van het tekort voor realisatie van deze snelfietsroute.  Co-financiering hiervoor vindt plaats binnen het  programma MIRT A2 Deil-Vught.

Rijksbijdrage NOVEX

Inzet investeringspost fietspaden

Incidentele onderzoeken naar (actuele) milieu thema's, zoals stikstofdepositie en laag frequent geluid.

Betreft budget in het kader van trillingsproblematiek spoor, weg en lucht. Voorstel is om breder te inzetten in het kader van milieu

Om de druk op de woningmarkt ook op korte termijn te verlichten, realiseren we flexwoningen. In lijn met het Bestuursakkoord werken we inmiddels aan locaties voor de vijfde tranche flexwoningen. We zien dat de beschikbare locaties steeds vaker complex zijn. Dat maakt de (toch al krappe) bussinescase nog lastiger.  Om ook de komende projecten haalbaar te maken, willen we financieel bijdragen (in de vorm van plankosten, leges en bouwrijp maken). Door dit budget beschikbaar te stellen is het realiseren van de projecten niet afhankelijk van subsidies van het Rijk.

Betreft realisatie van een klimaatbos tussen de Groote Wielen en de Grintweg. Uitwerking en invulling van dit klimaatbos dient nog plaats te vinden.

dekking S&Z fonds